Accounts of these banks will be closed आजच्या डिजिटल युगात बँकिंग क्षेत्र वेगाने बदलत आहे. तंत्रज्ञानाच्या वाढत्या वापरामुळे आणि ग्राहकांच्या बदलत्या गरजांमुळे बँकांना आपल्या सेवा आणि नियमांमध्ये वेळोवेळी बदल करावे लागतात. याच पार्श्वभूमीवर, भारतातील दोन प्रमुख बँका – येस बँक आणि आयसीआयसीआय बँक यांनी नुकतेच आपल्या ग्राहकांसाठी काही महत्त्वपूर्ण नियम बदलले आहेत. हे नवे नियम १ मे २०२४ पासून लागू होणार आहेत. या बदलांचा ग्राहकांवर काय परिणाम होणार आहे आणि त्यांनी कोणती काळजी घ्यावी, याची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
येस बँकेने आपल्या विविध बचत खात्यांसाठी किमान शिल्लक रकमेच्या मर्यादेत लक्षणीय बदल केले आहेत. बँकेच्या ‘प्रोमॅक्स’ खात्यासाठी आता ग्राहकांना किमान ५०,००० रुपये ठेवणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. या नियमाचे उल्लंघन केल्यास बँक संबंधित ग्राहकांकडून दंड आकारू शकते. तसेच, ‘प्रो प्लस एस एस’ खात्यासाठी ही किमान रक्कम २५,००० रुपये निश्चित करण्यात आली असून, या खात्यासाठी जास्तीत जास्त ७५० रुपये पर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.
येस बँकेने ‘बचत प्रो’ खात्यासाठीही नवे नियम जाहीर केले आहेत. या खात्यात ग्राहकांना किमान १०,००० रुपये ठेवणे आवश्यक असून, नियमांचे उल्लंघन केल्यास ७५० रुपयांपर्यंत दंड भरावा लागू शकतो. याशिवाय, बँकेने एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेत ‘बचत एक्सक्लुसिव’ आणि ‘येस सेविंग सिलेक्ट’ ही दोन खाती बंद करण्याचे ठरवले आहे. या खात्यांचे धारक असलेल्या ग्राहकांना आता पर्यायी व्यवस्था शोधावी लागणार आहे.
दुसरीकडे, आयसीआयसीआय बँकेनेही आपल्या सेवांमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. बँकेने डेबिट कार्ड सेवांसाठी नवी शुल्क संरचना जाहीर केली आहे. या नव्या नियमांनुसार, डेबिट कार्डचे वार्षिक शुल्क २००० रुपये निश्चित करण्यात आले आहे. मात्र, ग्रामीण भागातील ग्राहकांसाठी विशेष सवलत देत हे शुल्क केवळ ९९ रुपये ठेवण्यात आले आहे. हा निर्णय ग्रामीण भागात बँकिंग सेवांचा विस्तार करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण मानला जात आहे.
आयसीआयसीआय बँकेने चेकबुक आणि IMPS सेवांसाठीही नवे नियम लागू केले आहेत. आता ग्राहकांना पहिल्या २५ पानांच्या चेकबुकसाठी कोणतेही शुल्क भरावे लागणार नाही. मात्र, त्यानंतर प्रत्येक पानासाठी ४ रुपये शुल्क आकारले जाईल. IMPS द्वारे पैसे पाठवण्यासाठी आता २ ते १५ रुपयांपर्यंत शुल्क द्यावे लागेल, जे पाठवल्या जाणाऱ्या रकमेवर अवलंबून असेल.
या नव्या नियमांचा सर्वाधिक प्रभाव सामान्य ग्राहकांवर पडणार आहे. विशेषतः, बचत खात्यात किमान शिल्लक रक्कम ठेवण्याच्या नियमामुळे अनेक छोट्या बचतदारांना अडचणींना सामोरे जावे लागू शकते. मात्र, बँकांच्या दृष्टीने हे नियम त्यांच्या व्यवसायाच्या सुरळीत चालनासाठी आवश्यक आहेत.
बदलत्या बँकिंग परिस्थितीत ग्राहकांनी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घेणे गरजेचे आहे. प्रथमतः, प्रत्येक ग्राहकाने आपल्या खात्यात किमान शिल्लक रक्कम ठेवण्याची काळजी घ्यावी, जेणेकरून अनावश्यक दंड टाळता येईल. तसेच, IMPS सारख्या डिजिटल सेवांचे वाढलेले शुल्क लक्षात घेता, आर्थिक व्यवहारांचे काळजीपूर्वक नियोजन करणे महत्त्वाचे ठरेल.
विशेषतः ज्या ग्राहकांची खाती बंद होणार आहेत, त्यांनी वेळीच पर्यायी बँकिंग व्यवस्था करून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. याशिवाय, डिजिटल बँकिंगच्या वाढत्या महत्त्वाचा विचार करता, ग्राहकांनी या क्षेत्रातील नव्या तंत्रज्ञानाशी परिचित होणे आणि त्याचा सुरक्षित वापर करणे गरजेचे आहे.
बँकिंग क्षेत्रातील हे बदल स्पष्टपणे दर्शवतात की, भविष्यात डिजिटल बँकिंगचे महत्त्व आणखी वाढणार आहे. या पार्श्वभूमीवर ग्राहकांनी डिजिटल बँकिंगच्या मूलभूत गोष्टींची माहिती घेणे आणि बँकेच्या नवीन नियमांवर सातत्याने लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे.
हे पण वाचा:
नवीन वर्षाची ऑफर!! जिओने 84 दिवसांचा स्वस्त नवीन प्लॅन जाहीर केला! New Year Offer!! Jio has a new plan
येस बँक आणि आयसीआयसीआय बँकेने केलेले हे बदल बँकिंग क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा मानला जात आहे. या बदलांचा ग्राहकांवर सकारात्मक तसेच नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे ग्राहकांनी या बदलांबद्दल सतर्क राहून आपल्या आर्थिक व्यवहारांचे योग्य नियोजन करणे गरजेचे आहे. याचबरोबर, बँकांनीही ग्राहकांना या बदलांबद्दल योग्य मार्गदर्शन करण्याची जबाबदारी स्वीकारली पाहिजे.
थोडक्यात, बँकिंग क्षेत्रातील हे नवे नियम आणि बदल हे बदलत्या काळाची गरज आहेत. या बदलांचा सकारात्मक स्वीकार करून आणि त्यानुसार आपले आर्थिक नियोजन करून ग्राहक आपले बँकिंग व्यवहार अधिक सुरळीत आणि कार्यक्षम करू शकतात. यासाठी ग्राहक आणि बँका या दोघांनीही एकमेकांच्या गरजा समजून घेत पुढे जाणे महत्त्वाचे आहे.
